Het ruikt naar sudderlapjes als ik om half elf in de ochtend binnen wordt gelaten. De heer Berk glimlacht en knikt als ik mijn vermoeden uit. Niet zonder trots vertelt hij dat hij nog altijd zelf kookt en zelf zijn boodschappen doet. Terloops meldt hij ook even dat hij inmiddels de negentig is gepasseerd en vorige week zonder kleerscheuren door de rijbewijskeuring is gekomen. En dat hij de krant leest, puzzelt en TV kijkt zonder dat hij een bril nodig heeft. Hij ziet er weer keurig uit: een gestreken overhemd met stropdas, pullover en een pantalon met een scherpe vouw erin.
Even later zitten wij tegen over elkaar. In het seniorenappartement waar hij 4 jaar geleden is gaan wonen nadat zijn vrouw in het verpleeghuis, aan de overkant van de straat, werd opgenomen. Zodat hij een paar keer per dag bij haar kon zijn. Nog geen jaar na zijn eigen verhuizing, van een ruime woning met grote tuin naar dit appartement met balkon, overleed zij. Het echtpaar was 57 jaar bij elkaar geweest en had samen een eigen zaak gehad in Groningen. Ze waren, ongewild, kinderloos gebleven en hij bleef na haar overlijden alleen achter. De heer Berk heeft mij twee jaar geleden benoemd tot zijn levensexecuteur en executeur. En daarom bezoek ik hem jaarlijks.
”Ik heb het gevoel te worden ingewijd in ‘het heilige der heiligen’ ”
Natuurlijk vraag ik hoe het met hem gaat. Hij kan zich weliswaar heel goed alleen redden, maar voelt zich eenzaam en zou toch wel graag een dame ontmoeten met wie hij er op uit zou kunnen. We nemen samen door langs welke wegen hij wellicht iemand zou kunnen ontmoeten. Ze vallen echter stuk voor stuk af omdat, naar de mening van de heer Berk, aan elke optie toch wel bezwaren kleven. We maken een rondje door zijn appartement, zodat ik tenminste weet waar hij bepaalde zaken heeft opgeborgen en ik te zijner tijd niet hoef te zoeken naar zijn administratie. We lopen naar de slaapkamer, waar twee strak opgemaakte seniorenbedden staan. Hij laat mij zijn zelfgemaakte bureau zien, dat op een vernuftige manier open gedaan moet worden. En een geheim vakje heeft, dat alleen op een zeer speciale manier open kan. Ik heb het gevoel te worden ingewijd in ‘het heilige der heiligen’.
Tijdens mijn tweede kopje thee overhandigt hij twee medische wilsverklaringen aan mij. Omdat ik ook medisch gevolmachtigde van hem ben, had ik hem tijdens mijn vorige bezoek gevraagd om daar eens over na te denken en met zijn huisarts over te spreken. Hij had zijn ‘huiswerk’ inmiddels gedaan en, zeer weloverwogen, besloten dat hij niet meer gereanimeerd wil worden. En ook niet meer behandeld wil worden als zijn situatie uitzichtloos zou zijn, bijvoorbeeld na een groot herseninfarct. Hij praat er heel nuchter over, zich ten volle bewust van zijn leeftijd, de risico’s en de vooruitzichten. Maar hij is beslist niet levensmoe en ziet er bovendien minstens tien jaar jonger uit dan zijn echte leeftijd. Ik maak hem erop attent dat omstanders natuurlijk niet kunnen weten dat hij niet gereanimeerd wil worden, mocht er zich een calamiteit voordoen. En dat het daarom wellicht verstandig kan zijn om een niet-reanimeren-penning (*) te gaan dragen. Hij wil wel meer weten over de penning en hoe hij deze kan bestellen. We spreken af dat hij nog even met mij meeloopt naar de auto, waar ik de brochure heb liggen. Samen lopen we naar de lift. Opeens, vanuit het niets, zegt hij: en toch ben ik blij dat ik destijds hier ben gaan wonen, maar ik mis mijn vrouw nog steeds zo verschrikkelijk……….
(*)Tegenwoordig is de niet reanimeren penning, voor iedereen, verkrijgbaar bij de Nederlandse Patiëntenfederatie. En dus niet meer via de Vereniging Voor vrijwillig Levenseinde.
De naam Berk is een gefingeerde naam.